ในบรรดาพระสุปฏิปันโนหลาย ๆ ท่านนั้น หลวงพ่อเกษม เขมโก สุสานไตรลักษณ์ เป็นพระอันดับต้น ๆ ที่หลวงปู่ดู่กล่าวยกย่องชมเชย

จนอยู่มาวันหนึ่ง มีเรื่องราวที่ผู้คนกล่าวถึงหลวงพ่อเกษมในทางที่อาจเกิดการปรามาสท่านได้ นั่นก็คือเรื่องที่หลวงพ่อเกษมฉันอาหารในยามวิกาลในบางคราว

หลวงปู่ตั้งคำถามกับลูกศิษย์คนหนึ่งว่า แกเห็นว่ายังไง เข้าใจยังไง กับการที่หลวงพ่อเกษมท่านฉันอาหารในยามวิกาลในบางคราว

ลูกศิษย์ก็ไม่กล้าแสดงทัศนะเพราะกลัวบาป

หลวงปู่จึงเมตตาอธิบายให้ทราบถึงเหตุผลของเรื่องนี้ว่า หลวงพ่อเกษมท่านต้องการสงเคราะห์ดวงวิญญาณที่มาขอส่วนบุญในเวลานั้น ๆ โดยการนำอาหารที่ญาติของเขานำมาถวายไว้ (ตั้งแต่ตอนเช้า) มาฉันให้เขาได้บุญ แล้วจึงค่อยอุทิศส่วนบุญไปให้ดวงวิญญาณนั้น

จึงเป็นอันว่าหลวงพ่อเกษมท่านทำเพื่อสงเคราะห์ผู้อื่น หาใช่ทำเพราะความมักมากในอาหาร  หากเราได้ศึกษาข้อวัตรของท่านให้ดี ก็จะทราบว่า โดยปรกติแล้ว ท่านจะฉันเอกา (ฉันวันละครั้งเดียวเท่านั้น) รวมทั้งฉันสำรวม (คือเอาอาหารคาวหวานมารวมกันในบาตร) องค์ท่านเองก็ผอมเหลือเกิน จึงไม่น่ามีเหตุผลที่มาที่ไปว่าท่านเป็นผู้มักมากในอาหารแต่อย่างใด

เรื่องที่หลวงปู่ดู่ท่านเล่าให้ลูกศิษย์ได้ฟังจึงทำให้ศิษย์ทั้งหลาย ณ ที่นั้น ได้เรียนรู้ว่า เรามิพึงด่วนสรุปอะไร ๆ จากภาพที่เห็นภายนอก เพราะยังมีหลายสิ่งหลายอย่างที่เกินสติปัญญาความรู้ของเรา

แต่อย่างไรก็ดี จะสังเกตว่าเรื่องดังกล่าว (หมายถึงการฉันอาหารยามวิกาล) นี้ องค์หลวงพ่อเกษมเองก็มิได้ทำเป็นกิจวัตร หากแต่นาน (แสนนาน) จะทำสักหนหนึ่ง และก็มิได้กระทำอย่างผู้มีแผล คือต้องแอบ ๆ ทำ

เพราะหลวงปู่กล่าวยกย่องท่านว่าเป็นผู้ไม่มีแผลแล้ว เป็นผู้ที่ใคร ๆ จะปรับอาบัติท่านไม่ได้แล้ว เฉกเช่นเดียวกับพระผู้หลุดพ้นแล้วทั้งปวง

ความเป็นอยู่ของท่านเหล่านั้น ล้วนเป็นไปเพื่อประโยชน์แก่สัตว์โลกโดยถ่ายเดียว ซึ่งหากเป็นผู้ที่ยังไม่หมดกิเลส ทำอย่างเดียวกันกับท่าน ย่อมไม่พ้นอาบัติ และย่อมเป็นความเศร้าหมองแก่ตนเองโดยถ่ายเดียว